People of the book, ofwel fluks naar Sarajevo

door Fem
Gepubliceerd: Bijgewerkt op:

Noem mij gerust een waardeloze classica, maar ik heb Cicero altijd een ongelooflijke zeurkous gevonden (ja zeg, probeert u zelf zijn teleologische godsbewijzen maar eens door te ploegen, dan praten we daarna verder). Maar als hij dat daadwerkelijk gezegd heeft,

A room without books is like a body without a soul,*

dan kan ik niet anders dan het met hem eens zijn. Ook al zijn mijn boeken tegenwoordig digitaal, of, nog wilder, luisterboeken. (!)

Deze wil ik je ook niet onthouden:

“Here’s to books; the cheapest holiday you’ll get.”

Ik bedoel maar (had ik al eens laten vallen dat ik ook romans redigeer en daar geld voor krijg? Ik kan er nog steeds niet over uit). Ik begin een beetje af te dwalen, merk ik. Punt is, boeken zijn op zichzelf niet alleen een minivakantie waarna je je afvraagt wat je in godsnaam met je leven aan moet vangen, ze inspireren ook reizen en wensbestemmingen, ook die waaraan je nog nooit eerder gedacht had.

In dit geval dus Sarajevo: People of the Book

Ik las namelijk  People of the Book van Geraldine Brooks weer eens opnieuw. En nu wil ik, onder andere, naar Sarajevo. People of the Book gaat over de Sarajevo Haggadah, een verlucht manuscript van rond 1350 dat de tekst van de Pesach Haggadah (traditioneel voorgelezen bij de Sedermaaltijd) bevat. Zoals de titel al doet vermoeden, gaat het ook om de mensen die het boek in zijn lange geschiedenis in hun bezit gehad hebben. Het verhaal is fictie, maar de Sarajevo Haggadah is echt en is een van de oudste Sefardische Haggadahs in de wereld. Het manuscript is zelfs UNESCO-werelderfgoed.

Geraldine Brooks laat iedere eigenaar van het boek zijn/haar eigen verhaal vertellen, waardoor er verschillende verhalen en verschillende tijdperken door elkaar lopen – van het door oorlog verwoeste Sarajevo terug naar de oorsprong van de Haggadah.

Daarom staat Sarajevo nu op mijn wensenlijstje

Nationaal Museum van Bosnië en Herzegovina

Een van de plaatsen die in dit boek natuurlijk een belangrijke rol speelt is Sarajevo, waar de Haggadah uiteindelijk terecht gekomen is en nu in het Nationaal Museum van Bosnië en Herzegovina woont. En zoals gezegd, daar wil ik nu dus heen. Kijk zelf naar die foto’s, dat manuscript wil ik zien! (Ik blijf toch een book nerd.)

Ik weet schandalig weinig over Sarajevo, maar met een geschiedenis vol Romeinen, Ottomanen en Habsburgers, om niet te zwijgen van een zeer roerige recente geschiedenis kan ik alleen maar zeggen: daar moet ik dus unbedingt meer van te weten komen.

Nationale en Universiteitsbibliotheek

Bijvoorbeeld over de Nationale en Universiteitsbibliotheek, die ook een rol in People of the Book heeft en waar voor de belegering van Sarajevo telde deze bibliotheek meer dan 1,5 miljoen boeken en 155.000 bijzondere manuscripten wordt. Het gebouw wordt hersteld, maar de boeken zijn gesneuveld…

Sarajevo wemelt bovendien van de musea, oude wijken en markten,  historische gebouwen, waaronder kerken, moskeeën en enkele synagogen. Ik wil ook zéker naar Baščaršija Bazaar, in het oudste gedeelte van Sarajevo (15e eeuw!) (mijn geschiedenisminnende hart gaat hier dus heel woest van kloppen.)

The Four Questions (w:Ma Nishtana), traditionally sung by the youngest child at the beginning of the Passover Seder. In Hebrew from the w:Sarajevo Haggadah, a famous illuminated manuscript from circa 1350 ce. The illustration on the right-hand page is the Hebrew word Ma (Why) that begins the questions. The illustration on the left is the Hebrew word Avodim (Slaves) that starts the next section of the Haggadah (Slaves we were to to Pharaoh in Egypt…) which begins to answer the questions. / Wikimedia Commons, public domain

Tunnelmuseum (?)

Ik heb ook iets over het tunnelmuseum gelezen. Historisch gezien van groot belang – deze tunnels waren de sleutel tot Sarajevo’s voortbestaan tijdens de belegering – , maar ik moet heel eerlijk zeggen dat ik hier een klein beetje benauwd ben voor een herhaling van mijn bezoek aan het German Underground Military Hospital op Guernsey. (Ik heb nooit gezegd dat ik een held ben.)

Zlatna Ribica

Geen bezoek compleet zonder de lokale keuken natuurlijk en op verschillende blogs kwam ik Zlatna Ribica tegen als grote aanrader. Deze gothicachtige bar wordt op Potatomato beschreven als – ik citeer:

“It’s truly one of its kind. Visual overloaded would perfectly describe the place. It’s completely filled with antiques, quirky objects, old books, photos, toys paintings…etc. The menu are “hidden” in all these old story books lying around. There’re small TVs showing static TV programs from the past. The bathroom was also something, it’s hard to describe in words, you have to be there to see it yourself!”

Ergens anders (ben helaas even kwijt waar, maar neem het van me aan) las ik dat de wijn er in kleine poison bottles wordt geschonken. Met andere woorden, wanneer gaan we?

Ik heb naar aanleiding van mijn bescheiden online speurtocht naar Sarajevo in elk geval vast Balkan Ghosts: A Journey Through History van Robert D. Kaplan aan mijn (steeds langer wordende) leeslijst toegevoegd.

Dit boek moet je in elk geval ook zo snel mogelijk gaan lezen:

People of the Book, Geraldine Brooks, ISBN 9780143114543

*Moeha, ik kreeg ooit van een zure boomer het commentaar dat ik, als classica nota bene, Cicero in het Engels citeerde. Tsja, ik zou zeggen: neem een leven, zure boomer, het leven is te kort om je met mij bezig te houden. Bovendien ben ik vertaler van beroep. Dus.

Lees dit ook eens

Laat een reactie achter

Moin! Fem hier, en ik luister ongelooflijk veel podcasts en schrijf daarover. En over interieur, planten, feel good en nieuwe dingen leren. Meer weten? Hier gaat het verder.

© 2020-2024 La Docta/femina docta | Alle rechten voorbehouden | Impressum, privacy en cookies

La Docta gebruikt cookies om de site goed te laten draaien. Prima